Van groep 3 naar groep 4 verandert er niet alleen heel veel op het gebied van leren, ook op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling worden aardig wat stappen gezet. Op rapporten kun je dat terugzien bij termen als “zelfstandigheid”, “zelfredzaamheid” en “toont initiatief”, al geeft elke school natuurlijk anders invulling aan de rapporten.
Veranderingen die op sociaal-emotioneel vlak plaats gaan vinden van groep 3 naar groep 4 bespreken we in dit artikel. Zo kun jij lezen wat de leerkracht van groep 4 allemaal met je kind gaat doen en hoe jij daaraan kunt bijdragen.
Kleuter af
Natuurlijk was je kind al kleuter af in groep 3. Toch was er in groep 3 nog relatief veel tijd en ruimte voor het spelen. Kinderen speelden er nog vaak buiten en mochten ook tussendoor nog iets kiezen uit een spelletjeskast.
In groep 4 is daar echt geen sprake meer van. Behalve het speelkwartier en – als je kind op school overblijft vanwege een continurooster – de pauze is er geen extra tijd om te spelen en te ontladen. Kinderen moeten dus langere tijd kunnen zitten, luisteren en concentreren. Wat dat verder allemaal inhoudt, lees je hieronder.
Spanningsboog
Om te beginnen wordt er een beroep gedaan op de spanningsboog van je kind. Hij of zij zal zich langer in moeten spannen en kan zomaar een uur aan het rekenen zijn. Voorwaarden hiervoor zijn dat je kind zich kan concentreren en goed kan luisteren. Maar ook nauwkeurigheid in het werk is van belang, want de juf of meester heeft niet meer zoveel tijd om ieder kind apart te begeleiden.
Werken vanuit boeken en schriften
Waar je in groep 3 nog regelmatig schriftjes en werkbladen mee kreeg waarbij kinderen vooral letters of woorden in moesten vullen, zal dat in groep 4 een stuk minder zijn. Vanaf nu wordt er echt gewerkt uit boeken en in schriften. Geen invuloefeningen meer, maar zelf schrijven. Heel veel schrijven. Dat zal voor de meeste kinderen behoorlijk wennen zijn.
Zelfredzaamheid
Een heel belangrijk onderdeel van de sociaal-emotionele ontwikkeling is het ontwikkelen van zelfredzaamheid. Het betekent dat kinderen zichzelf kunnen redden. Ze kunnen kleine problemen oplossen zonder de juf of meester. Het gaat hierbij vooral om kleinigheidjes, zoals het opruimen van spullen, het pakken van een nieuw schrift, het gaan naar het toilet, het zoeken van een kwijtgeraakt potlood of het slijpen van een punt.
De zelfredzaamheid van kinderen wordt op veel scholen nog meer vergroot met een weektaak. Op die weektaak staan een paar taakjes die aan het einde van de week af moeten zijn. Kinderen kunnen daar aan werken als ze klaar zijn met hun normale werk (de dagtaak). Hiermee wordt kinderen al een stukje plannen bijgebracht.
Vertelkring
In het verlengde van de taal- en spraakontwikkeling én het laten zien wie je bent, vinden er vaak vertelkringen plaats. Na het weekend wordt er natuurlijk al vaak in de kring verteld wat iedereen gedaan heeft, maar bij de vertelkring gaat dat nog iets verder. Een kind mag dan vertellen over een hobby of een interesse. Je zou de vertelkring kunnen zien als de basis voor een spreekbeurt (die meestal in groep 5 voor het eerst gegeven gaat worden).
Samenwerken
In groep 4 hoef je niet alles alleen te doen. Leren samenwerken krijgt aandacht. Ook de vraag wanneer je samenwerkt en wanneer je beter alleen kunt werken komen hierbij aan bod.
Conflicten oplossen en rekening houden met elkaar
Je zal merken dat je kind in groep 4 snel groeit qua inzicht en houding. Dat komt omdat het op school leert zelf conflicten op te lossen, maar ook meer rekening moet gaan houden met klasgenoten. Daar wordt vaak aandacht aan geschonken via een methode op sociaal-emotioneel leren. Hierbij komen ook andere zaken aan de orde, zoals de juiste manier van aandacht vragen en het verantwoording dragen voor je eigen handelen en gedrag.
Loop je vast?
Heb je het idee dat jouw kind moeite heeft met de verwachtingen die er in groep 4 zijn? Vraag dan tijdig een gesprek met de leerkracht aan. Hij of zij kan je mogelijk geruststellen of tips geven om de sociale vaardigheden van je kind te verbeteren.