In groep 4 wordt de basis die voor rekenen in groep 3 is gelegd verstevigd en uitgebreid. Naarmate kinderen verder komen op school worden er steeds meer vaardigheden van het verlangd.
Hoewel de opbouw soepel is en kinderen stap voor stap beter leren rekenen, zien leerkrachten vaak al in groep 4 of kinderen rekenproblemen gaan krijgen. Rekenproblemen zijn problemen die zich op het gebied van rekenen voor kunnen doen en bevinden zich meestal in de basis. Automatiseren, getalbegrip en tafels zijn vormen van basisrekenen.
Als ouder wil je natuurlijk dat je kind goed mee kan komen. Daarom hebben we dit artikel geschreven voor ouders die willen voorkomen dat hun kind rekenproblemen in groep 4 gaat krijgen.
Definitie rekenproblemen
Een rekenprobleem is een breed begrip. Kort gezegd betekent het dat een kind informatie mist om tot een goede berekening te komen.
Daarmee verschilt een rekenprobleem van een rekenfout. Een rekenfout komt vaak maar af en toe voor in berekeningen die een kind doorgaans wel goed kan maken. Wanneer een kind alles fout doet, heeft het mogelijk te maken met een rekenprobleem. Een stukje van de basis is niet goed.
Bijvoorbeeld kinderen die bij sommen als 12 + 9 = niet over de 20 kunnen tellen. Ze lopen vast, omdat ze a) niet verder kunnen tellen dan 20 (getalbegrip), b) niet kunnen splitsen (de strategie niet snappen) of c) geen idee hebben wat ze met een som moeten doen, omdat ze er geen context bij hebben. Ze snappen niet wat er gevraagd wordt.
Lees ook ons artikel over de meest voorkomende rekenproblemen in groep 4.
Signalering rekenproblemen
Gelukkig zijn de leerkrachten altijd in staat om rekenproblemen te signaleren. Daardoor kunnen de meeste rekenproblemen vrij snel worden opgelost en krijgen ze niet de tijd om zich te verankeren in het hoofd van een kind.
Rekenproblemen die niet tijdig worden gesignaleerd en verholpen kunnen tot in de hoogste klassen tot problemen leiden. Een verkeerde denkstrategie is snel aangeleerd, maar moeilijk afgeleerd.
Rekendoelen in groep 4
Als ouder kun je goed helpen door je bewust te zijn van wat je kind dit jaar gaat leren. Op het gebied van rekenen zijn er de volgende rekendoelen:
Tellen
- Tellen tot en met 100 vanaf een willekeurig getal.
- Terugtellen tot en met 100 vanaf een willekeurig getal.
- Tellen tot en met 100 met sprongen van 2 tot en met 10.
- Honderdtallen tot 1000 kunnen benoemen.
- Tellen tot 1000.
Getallen en getallenlijn
- Getallen ordenen tot en met 100 (door ze bijvoorbeeld van groot naar klein te benoemen)
- Even getallen en oneven getallen benoemen
- Buurgetallen noemen van willekeurige getallen tot 100
- Aangeven van de plaats van getallen op de getallenlijn tot 100
- Bepalen van het midden van willekeurige getallen tot 100
Strategie: aanvullen en splitsen
- Sommen maken die samen 10 zijn
- Sommen maken die samen 100 zijn
- Splitsen tot 20 en later tot 100
Overige strategieën
- Optellen en aftrekken tot 20
- Optellen en aftrekken tot 20 met en zonder overschrijding van het tiental (14 + 4 =, 18 – 6 = )
- Optellen en aftrekken tot 100 met en zonder overschrijding van het tiental (met overschrijding: 45 + 18 =, 32 – 9 =)
- Optellen en aftrekken tot 100 met dubbele overschrijding van het tiental (zoals 35 + 38 = en 34 – 29 =)
Tafels
- De tafels van 1, 5 en 10
- Vaak aangevuld met de tafels van 2, 3 en 4
- In sommige gevallen: alle tafels tot en met 10
Wat kun je doen tegen rekenproblemen?
Nu je als ouder weet wat je kind moet kunnen aan het einde van groep 4, kun je ook gerichter hulp geven. Er zijn eigenlijk vier manieren om rekenproblemen te voorkomen. Hieronder bespreken we ze.
1 Basis verstevigen
De basis van het rekenen is van cruciaal belang. Ga dus meer oefenen met de basis van het rekenen, door bijvoorbeeld verliefde harten te doen en vaak te tellen en terug te tellen. Benoem nummers en aantallen zoveel mogelijk, ook in een alledaagse setting.
2 Automatiseren
Als vanzelf kom je dan al aan het automatiseren toe. Automatiseren betekent dat kinderen een bewerking zo vaak doen dat het een automatisme wordt. Sommen tot 10 en 20 zijn te automatiseren, net als tafels.
3 Getalbegrip
Het kan zijn dat je kind geen idee heeft van de positie van getallen. Maak het dan duidelijk en visueel. Maak zelf een getallenlijn en laat je kind getallen aanwijzen of ophangen. Ook het verschil in eenheden en tientallen is voor kinderen in groep 4 van belang.
4 Tafels oefenen
Tot slot kun je de tafels oefenen. Hierbij gaat het vooral ook om het proces van oefenen en het aan kunnen roepen van de genoemde tafels. Tafels zijn onderdeel van het automatiseren en vormen straks de basis in de bovenbouw voor verder rekenonderwijs.
Lees ook ons artikel over het oefenen van de tafels.
Rekenproblemen voorkomen
In dit artikel heb je kunnen lezen wat rekenproblemen zijn en hoe ze gesignaleerd worden. Als ouders kun je heel veel doen met je kind om te voorkomen dat rekenproblemen ruimte krijgen. Lukt het nu niet? Ga dan tijdig in gesprek met de leerkracht. Die kan je nog gerichter op het niveau van je kind adviseren.