Rekenen in groep 4 richt zich voor een groot deel op het aanleren van de tafels. Hoewel het tafeldiploma dat kinderen kunnen verdienen het misschien wel doet vermoeden, zijn de tafels geen doel op zich. Een goede beheersing van de tafels is belangrijk om moeilijkere bewerkingen in de bovenbouw op te gaan lossen. Veel rekenproblemen zijn ook terug te leiden naar een onvoldoende beheersing van de tafels.
Als ouder wil je natuurlijk dat je kind de tafels goed oefent. In dit artikel vertellen we je waarom die tafels zo belangrijk zijn in de bovenbouw en hoe je als ouder kunt oefenen aan de hand van do’s en don’ts.
Waarom de tafels?
Het rekenen in groep 3 en 4 is nog vrij basis. Getalbegrip, positie op de getallenlijn, erbij en eraf en langzaam aan wat vermenigvuldigingen en deelsommen. Dat wordt anders als een kind in groep 5 komt te zitten. Breuken gaan een rol spelen en worden aangevuld met verhoudingstabellen, procenten en kommagetallen.
Voor deze moeilijkere bewerkingen zijn tafels vereist. De tafelsommen zijn daarin slechts een tussenstapje om een grotere som op te kunnen lossen.
Kijk bijvoorbeeld naar deze som die in groep 7 aan bod komt:
In een fabriek werken 20 mensen. Per dag maken zij 5 motoren. De directeur neemt 40 mensen extra aan. Hoeveel motoren kunnen zij nu maken?
Deze som laat zich oplossen met een verhoudingstabel.
De gegevens die bekend zijn (20 werknemers maken 5 motoren) moeten worden gebruikt om te berekenen hoeveel motoren er door 60 mensen (de 20 werknemers die er al waren plus de 40 nieuwe werknemers) kunnen maken. De tussenstappen die daarin genomen worden leiden terug naar de tafels (20 x 3 = 60, dus 5 x 3 = 15 motoren).
Niet alleen bij verhoudingstabellen, maar bij veel meer bewerkingen komen de tafels terug.
Bewustwording (inzichtelijk rekenen)
Een aantal jaar geleden werden de tafels minder bewust geoefend. Het was letterlijk een kwestie van de rijtjes uit je hoofd leren, ze opdreunen bij de meester of juf en een vinkje krijgen bij de tafel. Alle tafels afgevinkt? Dan kreeg je je diploma.
Tegenwoordig wordt het belang van de tafels minder onderschat. Methodes houden er rekening mee dat kinderen eerst inzichtelijk leren rekenen. Dat zie je al terugkomen in groep 3, waar kinderen herhaald gaan optellen. Dit zijn eigenlijk ook de tafels. Sprongen van 3? De tafel van 3! Sprongen van 5? De tafel van 5.
Als jij als ouder bewust bent van het belang van die tafels heb je al een grote voorsprong. Hieronder volgen nog enkele andere do’s en don’ts als je de tafels met je kind wil oefenne.
Do 1: Oefen de tafels samen
Voor kinderen is het leuk om samen met hun ouders te oefenen. Zo ook de tafels. Oefen ze dus op een moment dat je even de tijd hebt. Bedenk allerlei varianten, zoals:
- Laat je kind bij jou de tafels overhoren en maak expres fouten
- Doe om de beurt een tafel
- Gebruik een spel als Uno om de tafels te oefenen (draai twee kaarten om, vermenigvuldig en bij een juist antwoord zijn de kaarten voor jou)
- Wees creatief om de tafels te blijven trainen
Do 2: Bedenk verhaaltjes
Het stukje inzicht is erg belangrijk. 2 x 2 = 4 klinkt heel leuk, maar wat zegt het eigenlijk? Laat je kind bij de tafels een verhaaltje bedenken. Bij 2 x 2 bijvoorbeeld: Ik heb 2 zakjes met in ieder zakje 2 snoepjes. Hoeveel snoepjes heb ik?
Do 3: Betrek tafels bij het dagelijkse leven
Komen de tafels in het dagelijkse leven voor? Nou en of! Kijk maar eens om je heen in een gemiddeld klaslokaal: 6 groepjes met in ieder groepje 4 tafels (6 x 4), 8 bakjes met in ieder bakje 10 potloden (8 x 10) en ga zo maar door.
Ook in de supermarkt en thuis liggen de tafels voor het oprapen. Je moet ze alleen even zien!
Don’t 1: Laat ze zitten na het tafeldiploma
De grootste valkuil bij het oefenen van de tafels is dat ouders het na het behalen van het tafeldiploma laten voor wat het is. Een tafeldiploma is net als een rijbewijs of zwemdiploma. Om ervoor te zorgen dat je ze goed kunt blijven toepassen, moet je ze blijven oefenen. Gelukkig zijn er leerkrachten die zich hier bewust van zijn en zelfs in groep 7 en 8 kinderen nogmaals hun tafeldiploma laten “upgraden” (vaak uitgebreid met de tafels van 11 en 12).
Don’t 2: Eigenwijs zijn
Je hebt het idee dat je het vroeger beter hebt geleerd dan je kind nu? Dat kan zijn, maar wees niet eigenwijs en wacht de instructie van school af. Alle basisscholen in Nederland beschikken over lesmethodes die weten waar ze het over hebben, waar het inzicht voor het kunstje staat. Leuk dat jij het anders hebt geleerd, maar het zou vervelend zijn als je kind straks twee manieren door elkaar aangeboden gaat krijgen en ze allebei net niet beheerst.
Deel je tips
Hoe oefen jij de tafels met je kinderen? Laat het weten zodat andere ouders ervan kunnen profiteren!