Zit jouw kind in groep 6 of gaat het naar groep 6? Dan is het goed om te weten waar je kind dat jaar mee te maken krijgt. In dit artikel leggen we dat vak voor vak aan je uit!
Wie bepalen wat mijn kind leert?
Het is niet alleen de basisschool die bepaalt wat jouw kind in groep 6 te leren krijgt. Wettelijk gezien is namelijk ook vastgelegd in welke vakken kinderen in groep 6 les dienen te krijgen. Echter mag elke school in Nederland zelf weten hoe ze invulling geven aan die wettelijk vastgestelde kerndoelen.
De leerlijn (de route waarlangs leerlingen kennis en vaardigheden aangereikt krijgen) wordt door de basisschool zelf bepaald. Zij kiezen immers voor bepaalde lesmethodes voor rekenen, taal, spelling en wereldoriëntatie.
Is groep 6 een belangrijk jaar?
Groep 6 is het eerste jaar dat kinderen écht in de bovenbouw zitten. Dat is op zich al belangrijk, want het betekent dat de laatste fase van het basisonderwijs in is gegaan. Veel ouders zullen daar echter niet op die manier bij stilstaan (en dat hoeft ook niet), maar het is wel zo dat de toetsen van groep 6 mee gaan tellen voor een schooladvies.
Welke kant jouw zoon of dochter op gaat na de basisschool, wordt dus mede bepaald op wat de resultaten in groep 6 zullen zijn.
Wat leer mijn kind in groep 6?
We splitsen het leren verder op in de volgende vakken:
- Taal
- Rekenen
- Wereldoriëntatie
Taal in groep 6
In groep 6 wordt gestart met veel nieuwe vaardigheden op het gebied van taal en spelling. Zo komt de basisgrammatica in beeld en leren kinderen relaties tussen woorden kennen. Deze basis wordt in groep 6 aangeleerd, maar in groep 7 verder uitgebreid.
Begrijpend lezen
Leren lezen hoeft niet meer, want dat kunnen kinderen al vanaf groep 3. Wel wordt er nog veel aandacht gegeven aan tekstbegrip. Want er is een groot verschil tussen technisch lezen en begrijpend lezen.
Er wordt dan ook stevig ingezet op begrijpend lezen. In sommige methodes wordt dat “taal verkennen” of “tekstbegrip” genoemd. Het idee is hetzelfde: is een kind in staat om de hoofdboodschap, de doelen en de betekenis van een tekst te achterhalen?
Leeskilometers maken
Lezen moet ook leuk blijven. Immers, als een kind lezen niet meer leuk vindt, zal het heel veel moeite hebben met begrijpend lezen. Om die reden zijn er scholen die kinderen leeskilometers laten maken. Elke dag een kwartier tot half uur verplicht met de neus in de boeken is heel normaal (en heel goed). Hoe meer een kind leest, hoe makkelijker het hem af zal gaan in groep 6.
Woordsoorten en grammatica
Wat betreft spelling is er vanaf groep 6 ook ruimte voor grammatica. Veel kinderen lopen hier tegenaan, want ze krijgen te maken met allerlei regels en vervoegingen. Toch is het heel belangrijk, want bij het aanleren van vreemde talen heb je kennis over grammatica nodig.
In groep 6 staan het onderwerp, de persoonsvorm en het gezegde centraal. In groep 7 worden deze verder uitgebreid!
Ook leren kinderen woordsoorten kennen, zoals onthoudwoorden, regelwoorden, tweelingwoorden en – afhankelijk van de methode – leenwoorden, chefwoorden, topografische woorden en ga zo maar door.
Relaties van woorden
Hoe verhouden woorden zich tot elkaar? Met andere woorden: in welke categorie valt een bepaald woord? Woordrelaties spelen in groep 6 een belangrijke rol. Ze leren dat woorden ondergeschikt kunnen zijn aan andere woorden. Zo zijn ‘vliegtuig’, ‘vrachtwagen’ en ‘boot’ ondergeschikt aan ‘vervoer’ en kun je ‘wortel’, ‘bloemkool’ en ‘spinazie’ onder ‘groenten’ zetten. Ook termen als tegenstellingen en synoniemen komen uitgebreid terug.
Rekenen in groep 6
Het rekenen in groep 6 wordt een stuk volwassener. Sterker nog: veel volwassenen maken fouten in de stof vanaf groep 6! Meten en meetkunde (oppervlakte) en rekenen met komma’s komen in groep 6 aan bod.
Lengtematen en oppervlakten
Hoe groot is een centimeter ook alweer? En hoeveel gaat er in 1 centiliter? Deze termen vliegen leerlingen in groep 6 om de oren. Net als hectoliter, hectometer, kilometer en milliliter. Afhankelijk van de methode zullen kinderen referentiematen gaan leren. Ze krijgen te zien hoe een centiliter eruit ziet (een druppeltje hoestdrank bijvoorbeeld) en zich verhoudt tot een liter (een pak melk) of een zwembad (hectoliter).
Ook de oppervlakte wordt in groep 6 aangeleerd. Lengte x breedte maakt de oppervlakte in vierkanten meters (centimeters of kilometers).
Cijferend of kolomsgewijs
Het is afhankelijk van de lesmethode, maar in groep 6 wordt de basis voor cijferend rekenen gelegd. Er zijn methodes die het bij de basis houden en cijferend rekenen pas in groep 7 gaan toepassen, maar er zijn ook methodes die dat al in groep 6 doen.
Hoe dan ook: kolomsgewijs rekenen is nog steeds heel belangrijk. Cijferen wordt eerder als een trucje gezien, terwijl je bij kolomsgewijs rekenen nog wel het inzicht in getallen moet hebben. De wijze waarin getallen zich tot elkaar verhouden is met name in het kolomsgewijs rekenen erg belangrijk.
Cijferend en kolomsgewijs rekenen behoeven één vaardigheid die tot en met groep 5 is aangeleerd: een zeer goede beheersing van de tafels!
Rekenen tot achter de komma
In groep 6 wordt ook voor het eerst rekenen achter de komma aangeleerd. Ze hoeven nog niet echt bewerkingen te doen (althans, geen complexe), maar krijgen wel het inzicht mee. Zo moeten ze zien dat 1500 meter hetzelfde is als 1,5 kilometer (en dat die ,5 dus staat voor een halve kilometer oftewel 500 meter!).
Schaalverdeling, diagrammen en grafieken
Studievaardigheden en rekenen gaan hand in hand met elkaar. Zo leren kinderen in groep 6 ook plattegronden en kaarten bekijken. Daar komt de schaalverdeling bij kijken. Oftewel: hoe lang is een bepaald weggetje als de schaal 1:20 is. Is deze weg dan kleiner of groter dan bij de schaal 1:10?
Het studievaardighedengehalte gaat nog verder omhoog, want ook leren kinderen staaf- en cirkeldiagrammen kennen en moeten ze grafieken kunnen aflezen om aan informatie te komen. Vaak blijkt het bij de basis. Later, in groep 7, zullen die af te lezen gegevens ook onderdeel uitmaken van complexere sommen!
Breuken
Tot slot is groep 6 hét jaar van de breuken. De introductie in breukonderwijs vindt plaats. Het is belangrijk dat ze het verschil tussen de teller (boven de streep) en noemer (onder de streep) kennen en inzien dat een breuk een gedeelte van een getal betreft. Ook leren ze breuken gelijk maken en bij elkaar optellen. Vaak in de vorm van taarten, pizzapunten en pannenkoeken.
Wereldoriëntatie in groep 6
Binnen wereldoriëntatie leren kinderen heel veel over de wereld om hen heen. In groep 5 is hier al mee begonnen. Wereldoriëntatie mag vrijer gegeven worden (en het kan dus zijn dat de groep 5 van de ene school al veel verder is dan de groep 6 van de andere school). Desondanks zijn er richtlijnen en eisen vanuit het ministerie.
In groep 6 worden onder meer de volgende zaken aangeleerd.
Hoe ontstaat het klimaat?
Het klimaat in Nederland is vaak in groep 5 aan bod geweest. In groep 6 steken kinderen de Europese grenzen over. Waarom is het aan de Middellandse Zee warmer dan hier? En hoe kan het dat er in de bergen amper nog bomen groeien? Welke dieren en planten komen er op die plekken voor? Die vragen behandelen de kinderen uitgebreid in groep 6.
Over het menselijk lichaam
Biologie gaat verder in op het menselijk lichaam. Hoe werken organen en hoe verschillen mensen van zoogdieren (en hoe lijken ze op elkaar). Natuur en techniek gaat ook dieper in op de natuurwetten, zoals zwaartekracht en de werking van techniek (zoals tandwielen en de snaren van een muziekinstrument).
Nederlandse en Europese topografie
Afhankelijk van hoe een school het oppakt, wordt er aandacht aan topografie gegeven. In groep 6 kan dat om de Nederlandse topografie gaan (provincies, hoofdsteden, wateren) of om de Europese topografie (landen, hoofdsteden, wateren en gebergten). Ook aardrijkskundige en geografische onderwerpen komen aan bod: vulkanen, aardbevingen, luchtvervuiling, klimaatveranderingen enzovoorts.
Geschiedenis
In groep 5 en 6 leren de kinderen van alles over de vaderlandse geschiedenis. In groep 5 wordt afgetrapt met de prehistorie en eindigen de lessen bij de Romeinen. In groep 6 wordt verder geleerd over de Middeleeuwen, de Gouden Eeuw tot aan Willen van Oranje. Deze leerlijn loopt in groep 7 en 8 verder door, waarbij aan het einde van groep 8 in ieder geval alles tot aan de jaren 80 behandeld is. Veel lesmethodes nemen echter ook al de laatste twintig jaar mee, met de “war on terror”.
Conclusie
Het mag duidelijk zijn: groep 6 is een zeer belangrijk en leerzaam jaar. Het jaar zal je kind heel veel kennis opleveren en vaardigheden aanleren die nodig zijn in verdere schooljaren. Wil jij je kind steunen en helpen? Heb het dan over de zaken die op school aangeleerd zijn, ga in gesprek en sta ervoor open om nieuwe kennis van je zoon of dochter aan te nemen.
Wanneer je je kind goed voor wil bereiden, kan het helpen om de Cito-toets voor groep 6 te oefenen.