Twee keer per jaar maken kinderen in groep 3 een LVS-toets, bijvoorbeeld van Cito Leerling in Beeld, IEP of DIA. De LVS-toetsen zijn erg belangrijk. Ze worden naast de methodetoetsen afgenomen, maar meten de kennis en vaardigheden over langere tijd.
De IEP-, DIA- en Cito-toetsen gaan vanaf groep 3 tot en met groep 8 mee met een kind. Ze worden bijgehouden in het leerlingvolgsysteem. De scores van IEP-, DIA- en Cito-toetsen worden door leerkrachten gebruikt om plannen te maken, resultaten te meten en geven – zeker in de bovenbouw – een indicatie voor het vervolgonderwijs.
Wat doet de IEP-, DIA- of Cito-toets?
De toetsen worden afgenomen om het niveau van een kind te toetsen. Er wordt gekeken wat een kind heeft opgestoken en onthouden van een half jaar onderwijs. Door ieder jaar een toets af te nemen ontstaat een mooie lijn van de ontwikkeling van een kind.
De toets controleert de volgende vakken:
- Lezen (technisch en begrijpend lezen)
- Rekenen
- Spelling (spelling en grammatica)
- Woordenschat
Per vak komen meerdere toetsen terug. Zo wordt het vak rekenen drie keer getoetst, zijn er voor spelling vaak twee dictees en komt begrijpend lezen driemaal terug per halfjaar. Deze aantallen kunnen echter in andere leerjaren weer anders zijn.
De kinderen in groep 3 maken de IEP-, DIA- en Cito-toetsen meestal achter elkaar. Er zijn dan één of twee weken veel van de toetsen ingepland.
LVS-scores groep 3
Zoals gezegd houdt de school met de IEP-, DIA- en Cito-toetsen de ontwikkeling van de kinderen goed bij. Twee scores zijn daarbij erg belangrijk: de Romeinse cijfers en de vaardigheidsscores.
Romeinse cijfers
De Romeinse cijfers gelden als waardering voor een toets. Ze worden onderverdeeld als volgt:
- I-scores: zeer goed
- II-scores: goed
- III-scores: gemiddeld
- IV-scores: beneden gemiddeld (onvoldoende)
- V-scores: zwak (zeer onvoldoende)
Het zijn vaak deze Romeinse cijfers die ouders te zien krijgen. De Romeinse cijfers geven in een later stadium, vanaf groep 6, ook aan naar welk niveau vervolgonderwijs kinderen kunnen gaan. Daarbij geldt het volgende overzicht:
Hierbij moet wel opgemerkt worden dat de ene toets zwaarder weegt dan een andere toets (zo zal een I voor spelling tegenover een III voor rekenen geen havo of vwo-advies hebben, maar andersom – bij een I voor rekenen en een III voor spelling – kan dat wel). Ook wordt gekeken naar het kind zelf, zijn/ haar ontwikkeling en werkhouding.
Vaardigheidsscores
De vaardigheidsscores worden vaak niet vermeld op het rapport, maar staan wel op de uitdraaien. Deze scores zijn voor leerkrachten erg belangrijk. Want ook al scoort een kind een III en was de vorige toets ook een III, het kan zijn dat een kind geen ontwikkeling doormaakt. Een III-score kan namelijk qua vaardigheidsscore nauwelijks verbeterd zijn. Dan moet er alsnog actie op een leerling worden gezet om verdere achteruitgang te voorkomen.
We geven twee voorbeelden:
Kasper maakt de Leerling in Beeld toets begrijpend lezen en scoort een vaardigheidsscore van 62 op de M3-toets en een vaardigheidsscore 78 op de E3-toets. Je ziet in de grafiek zijn ontwikkeling. De minimale vaardigheidsgroei voor de toets M3 naar E3 was +12. Kasper heeft een hogere groei van +16 laten zien. Hij scoort dus bovengemiddeld en zit bijna op een II.
Janine maakt dezelfde Leerling in Beeld toets en scoort een 61 op de M3-toets. Op de E3-toets scoort zij een 70. Haar groei is +9 en had +12 moeten zijn. Ze buigt dus af, ook al scoort ze nog steeds een III. De leerkracht zal voor haar een plan maken om te voorkomen dat ze op de M4-toets nog verder afbuigt.
Inhoud LVS-toets groep 3
Naast dat het lezen van kinderen wordt getoetst, richten de IEP-, DIA- en Cito-toetsen in groep 3 zich hoofdzakelijk op de volgende vakken:
- Rekenen
- Begrijpend luisteren en begrijpend lezen
- Spelling
- Woordenschat
Alle vaardigheden die kinderen in groep 3 aangeleerd hebben gekregen komen voorbij in de toetsen. Voor meer informatie over de volledige inhoud, zie de pagina’s hieronder:
Verschil tussen M3 en E3
Qua opzet is er geen verschil tussen de M3-toets en de E3-toets. De M3-toets wordt afgenomen omstreeks januari (midden in het schooljaar) en de E3-toets wordt afgenomen omstreeks juni (einde van het schooljaar). Dat betekent dat kinderen op de E3-toets veel meer hebben geleerd en dus ook over meer worden bevraagd. Een kind dat zich op een gemiddelde manier ontwikkelt zal echter niet opmerken dat de E3-toets moeilijker is dan de M3-toets. Het zit immers op niveau.
Wat wel anders is tussen de M3 en de E3-toets is dat kinderen meer zelf gaan lezen. De M3-toets wordt nog door de leerkracht voorgelezen, de E3-toets doen ze voor een groter deel zelf. Ook het onderdeel begrijpend lezen is nieuw op de E3-toets.
Verschil tussen methodetoets en LVS-toets
De methodetoetsen en de LVS-toetsen (Leerling in Beeld, IEP en DIA) verschillen wel van elkaar. Zowel van inhoud als van opzet. De belangrijkste verschillen zetten we op een rij:
- De IEP-, DIA- en Cito-toets toetst over een periode van 5 maanden, waar de methodetoetsen over een periode van enkele weken toets (direct nadat een blok wordt afgesloten);
- De LVS-toets heeft een ander type vraagstelling dan de methodetoetsen;
- Methodetoetsen kunnen herkanst worden, LVS-toetsen niet;
- De methodetoetsen gaan puur en alleen over de inhoud van het betreffende blok, de IEP-, DIA- en Cito-toetsen overstijgen de lesstof.
Voordelen van IEP-, DIA- en Cito-toetsen in groep 3
Ondanks dat IEP-, DIA- en Cito-toetsen in groep 3 veel vragen opleveren, zitten er ook veel voordelen aan de Cito-toetsen in groep 3. De belangrijkste voordelen zijn de volgende:
- De scores geven een heel duidelijk beeld van waar een kind is in zijn of haar ontwikkeling;
- Door die scores kan de leerkracht het onderwijs aanpassen op zowel groepsniveau (voor de hele klas) als op individueel niveau (voor een enkel kind);
- Als scores van kinderen dichtbij elkaar liggen kunnen deze kinderen samen in een groepje worden geplaatst voor bijvoorbeeld verlengde instructie, maatwerk (makkelijker werk) of juist meerwerk (uitdaging en verrijking);
- Het toetssysteem is onafhankelijk van welke methode dan ook en voldoet aan de richtlijnen voor het primair onderwijs;
- Door de jaren heen wordt een mooie grafiek opgebouwd van scores en kan dus voorspeld worden of een kind moeite gaat krijgen met de lesstof.
Goede voorbereiding
Ouders kiezen er steeds vaker voor om hun kind voor te bereiden op de IEP-, DIA- en Cito-toetsen. Omdat de toetsen in groep 3 de eerste zijn vinden veel ouders het belangrijk hun kind een goede start te geven. Een goede voorbereiding kan dan ook helpen om het beste te laten zien bij een LVS-toets. Uitval en achterstanden kunnen tijdig worden weggewerkt en eventueel met de leerkracht besproken.
Een goede voorbereiding kun je treffen door goed oefenmateriaal in huis te halen. De oefenboeken van de educatieve uitgeverij Educazione komen hiervoor in aanmerking.
IEP-, DIA- en Leerling in Beeld van Cito-toetsen groep 3 oefenen
De IEP-, DIA- en Cito Leerling in Beeld-toets oefenboeken voor groep 3 van Educazione kunnen gebruikt worden om je kind voor te bereiden op alle toetsen van groep 3. In de oefenboeken is aandacht voor alle belangrijke onderdelen van die toetsen, namelijk rekenen, begrijpend luisteren/ lezen, woordenschat en spelling. Kinderen raken bekend met de vraagstelling op de echte LVS-toetsen, bereiden zich hier met hun ouders goed op voor en zullen niet verrast of overdonderd worden tijdens de echte afname.
De oefenboeken voor groep 3 zijn zowel los beschikbaar voor M3 en E3 als in gecombineerde vorm. Waar je ook voor kiest, met deze oefenboeken bereid je je kind compleet en uitgebreid voor op de IEP-, DIA- en Cito-toetsen in groep 3.