Gaat jouw kind naar groep 5 of zit het al in groep 5? Dan wil jij vast weten wat er dit jaar allemaal op je kind af gaat komen. In groep 5 leren kinderen een heleboel nieuwe zaken. Niet alleen worden de strategieën op het gebied van rekenen uitgebreid en maken kinderen kennis met regels omtrent spelling en grammatica, ook wordt er voor het eerst kennis gemaakt met wereldoriëntatie (aardrijkskunde, geschiedenis en biologie).
Wie bepaalt wat mijn kind in groep 5 leert?
Er is wettelijk een en ander vastgelegd over wat kinderen op de basisschool moeten leren. Deze staan opgesteld in de kerndoelen. Basisscholen kiezen zelf hoe ze deze kerndoelen bereiken. Dat wil zeggen: ze bepalen zelf welke lesmethodes ze gebruiken om de kerndoelen te behalen.
De leerlijnen zullen erin voorzien dat jouw kind alles aangeboden krijgt om aan het einde van groep 5 deze kerndoelen te hebben bereikt.
Is groep 5 een belangrijk jaar?
Hoewel groep 5 op de meeste scholen tot de bovenbouw wordt gerekend, is voor velen groep 5 een soort brugjaar. Kinderen laten de basis die ze geleerd hebben in groep 3 en 4 (beginnend lezen en schrijven) los en gaan richting de bovenbouw. Dat betekent niet alleen op het gebied van inhoud dat er een en ander veranderd, maar ook op de werkhouding wordt strenger gelet.
Groep 5 is ook een jaar waarin misstanden vaak nog kunnen worden aangepakt. Achterstanden zijn nog redelijk binnen de perken te houden, mits de leerkracht er tijdig op reageert. Immers is de basis uit groep 3 en 4 nog niet zover van de kinderen verwijderd.
Wat leert mijn kind in groep 5?
Om antwoord te geven op deze vraag, maken we onderscheid in de drie belangrijkste vakken. Namelijk:
- Rekenen
- Taal
- Wereldoriëntatie
Rekenen in groep 5
In groep 5 komen veel nieuwe zaken op het gebied van rekenen terug. Zo worden de breuken geïntroduceerd en worden de tafels naar een hoger level getild, evenals het vermenigvuldigen zelf.
Getalbegrip
In groep 5 moeten kinderen getallen tot en met 10.000 kunnen benoemen en aan kunnen geven hoe die getallen zich tot anderen verhouden.
Breuken
De introductie van breuken neemt veel plaats in in groep 5. Het begint aan de hand van taarten, pannenkoeken en pizza’s die in halven en kwarten worden gedeeld. In enkele lesmethodes krijgen ook derden plaats.
In het begin gaat het vooral om het benoemen van de gedeeltes pizza, maar later zullen deze ook bij elkaar moeten worden opgeteld.
Vermenigvuldigen
In groep 5 wordt het tafeldiploma voor de tafels 1 tot en met 12 behaald. Kinderen moeten echter ook met hun tafelkennis uit de voeten kunnen. Zo moeten ze de sommen uit de tafels gebruiken voor grotere berekeningen en zien ze dat 5 x 6 als tafel gebruikt kan worden om 50 x 6 op te lossen of 5 x 60.
Meten en meetkunde
Er wordt een begin gemaakt aan meten en meetkunde, door de lengtematen op te noemen en kennis te maken met het metrieke stelsel. Dit zal vooral het vlakke metrieke stelsel zijn, van millimeters, centimeters, meters tot aan kilometers. Later worden de begrippen oppervlakte en omtrek geïntroduceerd.
Klokkijken
In groep 5 gaat ook het klokkijken verder. Naast dat kinderen uren, minuten en seconden moeten kunnen aflezen, zullen ze ook de vertaling moeten gaan maken van een analoge naar een digitale klok.
Taal in groep 5
In groep 5 wordt op het gebied van taal een grote sprong gemaakt. Het technisch lezen is achter de rug en maakt plaats voor het startend begrijpend en studerend lezen. Ook wordt er op het gebied van woordenschat het nodige verwacht. Alles bij elkaar wordt er ook nog gelezen met leesmethodes als Estafette, om het technisch lezen warm te houden.
Begrijpend lezen
Bij begrijpend lezen gaan kinderen de technische vaardigheid omzetten in begripsvorming. Vanaf groep 5 wordt aandacht geschonken aan het begrijpend lezen. Tevens worden de zinnen met tien tot elf woorden een stuk langer dan kinderen gewend zijn.
Het gaat niet meer alleen op de techniek van het lezen, maar ook om het begrip. Dat betekent dat kinderen vragen over de inhoud van een tekst moeten beantwoorden. Ook leren ze de achterliggende boodschap van een tekst (en de auteur) begrijpen en vertalen en kunnen ze de hoofdgedachte en bijzaken onderscheiden.
Begrijpend lezen komt op veel scholen terug binnen de taalmethode. Sommige scholen gebruiken voor begrijpend lezen ook een geheel eigen methode, zoals Grip op Lezen van uitgeverij Malmberg.
Woordenschat
Woordenschat en begrijpend lezen gaan hand in hand met elkaar. In groep 5 worden zo’n 7.000 nieuwe woorden aangereikt, waarvan kinderen er zoveel mogelijk moeten onthouden. Veel van deze woorden zijn al eens genoemd. De andere woorden worden in teksten van begrijpend lezen gebruikt. Op de Cito-toetsen Midden en Eind worden deze woorden bij kinderen getoetst.
Spelling en grammatica
Het spellen van niet-werkwoorden gebeurt in groep 5 aan de hand van categorieën. Alle woordsoorten hebben een eigen categorie, welke kinderen moeten leren en onderhouden. Dit is een intensief proces, maar zal ervoor zorgen dat woorden goed blijven hangen.
Afhankelijk van welke spellingmethode er wordt gebruikt, hebben de categorieën namen. Denk aan:
- Verkleinwoorden met –je, –pje en –tje op het eind
- Woorden met au, ou, auw en ouw
- Woorden met een gesloten lettergreep
- Woorden die eindigen op –ch of –cht
- Samenstellingen met twee medeklinkers
In groep 5 wordt ook gestart met grammatica. Kinderen leren het ontleden van zinnen door werkwoorden te benoemen. Naarmate groep 6 nadert komen ook de persoonsvorm, het onderwerp en soms het werkwoordelijk gezegde voorbij.
Wereldoriëntatie
Wereldoriëntatie begint in groep 5 voor het grootste deel met Nederland. Dat betekent dat kinderen de Nederlandse geschiedenis gaan verwerken en kennismaken met aardrijkskunde over Nederland. Wat biologie betreft hangt het vooral van de methode af welke onderdelen worden aangestipt. Ook kan het zijn dat scholen wereldoriëntatie een jaar later (in groep 6) aftrappen en doorgaan tot in groep 8. Onderstaande informatie is dus niet voor alle scholen van toepassing.
Geschiedenis
Groep 5 zal vooral kennismaken met tijdvakken. Diverse methodes hebben tijdvakken vastgesteld om de kerndoelen te bereiken. De tijdvakken in groep 5 zijn:
- Jagers en boeren
- Grieken en Romeinen
- Monniken en ridders (Middeleeuwen 1)
- Steden en staten (Middeleeuwen 2)
Lees meer over geschiedenis in groep 5.
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde zal zich richten op vaardigheden als plattegronden lezen en informatie over de grondsoorten en het klimaat in Nederland. Ook komt topografie aan bod door de provincies van Nederland te leren. Hierbij leren de kinderen de hoofdsteden, grote steden, rivieren, meren en streken.
Biologie
Bij biologie staat in groep 5 vooral gezonde voeding centraal. Ook wordt er naar seizoenen gekeken en wat deze seizoenen zo kenmerkend maakt. Ook wordt het klimaat van Europa besproken, evenals de zintuigen van het menselijk lichaam en de wijze waarop we ademhalen.
Natuur/ techniek
Als de school kiest voor het vak natuur en techniek (los van biologie) dan zullen zaken als licht en geluid in groep 5 behandeld worden.
Conclusie
Groep 5 is een belangrijk jaar waarin veel nieuwe stof op kinderen afkomt. Op het gebied van rekenen, taal en spelling (begrijpend lezen) worden grote, belangrijke stappen gezet die de basis vormen voor de volgende jaren.
Wil je voorkomen dat je kind uitvalt en zelf bijhouden dat je kind goed meekomt met zijn groep? Dan kan het zinvol zijn om de Cito-toetsen van het leerlingvolgsysteem voor te bereiden.