Dyslexie en dyscalculie zijn twee leerproblemen die op veel basisscholen voorkomen. Wat zijn dyslexie en dyscalculie, hoe ga je er als ouder mee om en wat zijn de mogelijkheden op school? Op die vragen geeft dit artikel antwoord.
Dyslexie
Bij dyslexie gaat het om een probleem op het gebied van lezen, spellen en schrijven. Vanuit het Grieks komt dyslexie neer op: niet goed kunnen functioneren (dys) op het gebied van taal en worden (lexis).
Kinderen met dyslexie kunnen niet goed meekomen op school en lopen achter op die van leeftijds- en groepsgenootjes, ondanks de gemiddelde intelligentie van het kind. Van dyslexie is alleen sprake als er geen andere oorzaken zijn die de problemen kunnen verklaren.
Kenmerken van dyslexie
Vermoed je dyslexie? Dit zijn de belangrijkste kenmerken van kinderen met dyslexie:
- Moeite hebben met het horen van verschil tussen klanken (denk aan m en n, p, t en k, eu, ui en u);
- Het lastig vinden om klanken in de juiste volgorde te zetten;
- Aandacht houden bij het uitspreken van een woord en de koppeling maken met klanken;
- Het moeilijk vinden om reeksen, regels en tafels in te oefenen;
- Moeite hebben et het onthouden van vaste woordcombinaties en losse gegevens (uitdrukkingen en gezegdes of rijtjes, woorden en jaartallen).
Dyscalculie
Wanneer kinderen moeite hebben met cijfers, kan er sprake zijn van dyscalculie (dys betekent “niet goed kunnen functioneren” en “calculie” betekent rekenen).
Deze kinderen komen vaak niet goed mee op school. Vaak wordt gedacht dat ze slecht zijn in rekenen, maar deze kinderen kunnen soms heel goed de strategieën toepassen. Ze hebben echter moeite met de volgorde van cijfers en de koppeling van getallen aan hun symbolen.
Kenmerken van dyscalculie
Denk je dat je kind dyscalculie heeft? Dit zijn de belangrijkste kenmerken bij kinderen met dyscalculie:
- Blijft lang op de vingers tellen en werkt niet met clusters van getallen;
- Houdt het rekenen simpel (wisselt niet snel van strategie, waardoor het rekenen erg traag gaat);
- Bij stapsgewijze aanpak worden veel fouten gemaakt;
- Heeft moeite met het aanhouden van de juiste volgorde bij te nemen stappen binnen een strategie;
- Keert getallen vaak om;
- Kan eerder opgedane kennis niet koppelen aan nieuwe kennis;
- Heeft geen zich top de plaats van getallen op een getallenlijn en de verhouding van getallen met elkaar.
Verklaring
Zowel voor dyslexie als voor dyscalculie kunnen kinderen een verklaring krijgen. Hier moet een onderzoek voor plaatsvinden bij een psycholoog of orthopedagoog. Een dyslexie- of dyscalculieverklaring krijgt een kind alleen als dit door de deskundige wordt vastgesteld. Een gemiddeld onderzoek kost tussen de € 400 en € 800. In sommige gevallen wordt een onderzoek door de school bekostigd (bijvoorbeeld wanneer het op initiatief van de school noodzakelijk wordt geacht om onderzoek te doen).
Een verklaring geeft niet alleen uitsluitsel over het al dan niet hebben van dyslexie of dyscalculie, maar kan ook zorgen voor compensaties in het werk.
Compensaties
Kinderen die een verklaring hebben voor dyslexie en dyscalculie kunnen tal van compensaties krijgen tijdens het werken op school. Deze worden met een behandelaar afgestemd en verschillen van school tot school en van kind tot kind.
- Je kunt in algemene zin denken aan de volgende compensaties:
- Onbeperkte of meer tijd bij toetsen;
- Ondersteuning door een geluidsopname (waardoor teksten worden voorgelezen);
- Grotere exemplaren van toetsen en werkboekjes;
- Behandeling om beter met dyslexie om te gaan (het is niet te genezen, maar er zijn wel trucs om het makkelijker te maken);
- Het weglaten van bepaalde oefeningen of instructies.
Conclusies
Dyslexie en dyscalculie worden als leerproblemen op alle scholen erkend. Een onderzoek kan uitsluitsel geven en zorgen dat een kind de juiste compensaties krijgt om toch het beste uit de basisschooltijd te halen.
Ook in het voortgezet onderwijs kan een verklaring veel voordelen en compensaties bieden.