Hebben kinderen begrijpend lezen in groep 3? Naast het technisch lezen wordt er inderdaad al gewerkt aan begrijpend lezen. Sterker nog: dat gebeurt al in de kleuterklassen. Begrijpend lezen heeft namelijk ook te maken met begrijpend luisteen en bij het voorlezen worden veel vragen gesteld. Die hebben allemaal tot doel om het begrijpend lezen in groep 3 makkelijker te maken.
Begrijpend lezen in groep 3, hoe werkt dat nu en hoe kun je je kind daar goed op voorbereiden?
Begrijpend lezen is een voorwaarde
Je zou kunnen zeggen dat begrijpend lezen een voorwaarde is. Een kind dat niet goed is in begrijpend lezen, zal snel tegen achterstanden oplopen. En daarom hanteren de meeste scholen een streng beleid ten aanzien van tekstbegrip. Snappen kinderen nog niet wat ze lezen? Dan stromen ze doorgaans niet door. Het kan zijn dat kinderen op basis daarvan nog niet starten in groep 3, maar het kan ook betekenen dat ze groep 3 nog een keer over moeten doen.
De basis van veel lesstof ligt in begrijpend lezen. Immers, als kinderen niet snappen wat ze lezen, is het lastig leren in de hogere klassen.
Technisch lezen
Natuurlijk gaat in groep 3 de meeste aandacht uit naar het technisch lezen. Kinderen koppelen klanken aan tekens en rijgen zo woorden, zinnen en hele alinea’s aan elkaar. Het is knap om te zien hoe schoolklassen in groep 3 kunnen lezen rond de kerstvakantie.
Vanaf dat moment gaat dan ook het begrijpend lezen meer ruimte krijgen. Dat gebeurde al, door naar de inhoud van de tekst te vragen, maar in de aanloop naar groep 4 wordt ook dat steeds meer.
Begrijpend lezen in groep 3: wat moeten kinderen kunnen?
Bij begrijpend lezen in groep 3 staat vooral de ontwikkeling van het leesbegrip centraal. Leesbegrip slaat op het snappen wat er gelezen wordt. Dit gebeurt zoveel mogelijk door aan te sluiten bij de wereld om de kinderen heen. Zo worden ze bevraagd over thuissituaties en situaties op school. Alles om de belevingswereld bij het leren begrijpend lezen te betrekken.
Dit is dan ook wat kinderen moeten kunnen: antwoord geven op vragen die over een tekst gaan. We geven je daar straks een mooi voorbeeld van.
De strategieën van begrijpend lezen in groep 3
In groep 3 wordt dan wel begonnen met begrijpend lezen, maar het is niet zo dat er al volop wordt ingezet op strategieën. Dit is meer iets voor in groep 4 en verder. Er wordt vooral heel erg gelt op het stukje leesbegrip. Snappen kinderen dat er in teksten informatie staat? Lukt het hen om de juiste informatie uit die tekst te halen?
Dat stukje van begrijpend lezen is de kern van groep 3.
Er wordt gelet op het leesdoel, waarbij de leerkracht vragen kan stellen als:
- Waarom lezen we deze tekst?
- Wat hebben we precies gelezen?
Leesbegrip en het leesdoel worden verder uitgewerkt door naar de plaatjes te kijken, naar de voorkennis van de kinderen te vragen (Weet je al meer van dit onderwerp? Wat kun je over dit onderwerp vertellen?) en door te voorspellen (Waar denk je dat de tekst over gaat?).
Na het lezen van een tekst zal de leerkracht vragen stellen over de tekst, zoals:
- Vertel eens wat er gebeurde.
- Wat vond je van het verhaal?
Voorbeeldopgave van begrijpend lezen in groep 3
Wat kunnen kinderen nu tegenkomen als ze aan het begrijpend lezen zijn? Een tekst die al in begin groep 3 voorbij komt bij sommige lessen, is deze:
Vis
Jip is bij de vis.
De vis zit in de kom.
Dag vis, zegt Jip.
De vis zegt niks.
Kan de vis praten?
Vragen die gesteld worden, zijn deze:
- Wie is bij de vis?
- Waar zit de vis in?
- Wat zegt de vis?
Zoals je ziet, kun je de antwoorden letterlijk uit de gelezen tekst halen. Een kind in groep 3 zal dat dan ook leren.
Woordenschat
Begrijpend lezen in groep 3 houdt ook woordenschat in. Normaal schuren deze vakken tegen elkaar aan, maar in groep 3 kunnen ze bijna niet zonder elkaar. Naarmate het schooljaar vordert, komen er steeds meer moeilijke woorden bij. Kinderen leren de betekenis van die woorden kennen door naar de tekst te kijken, naar plaatjes te kijken en het woord af te leiden. Een vaardigheid die ze in de groepen na groep 3 nog vaak nodig zullen gaan hebben.
De Cito-toets begrijpend lezen in groep 3
Er is een Cito-toets begrijpend lezen in groep 3. Deze wordt twee keer afgenomen:
- De Cito begrijpend lezen M3 in januari
- De Cito begrijpend lezen E3 in mei/ juni
Deze toetsen zijn erg belangrijk, want ze bekijken de tussenstand van het begrijpend lezen. Er wordt gekeken hoe goed een kind in begrijpend lezen is en of het voldoet aan de voorwaarde om door te kunnen naar groep 4.
De Cito-toetsen begrijpend lezen in groep 3 bestaan uit teksten met vragen. Die vragen zijn vaak meerkeuzevragen.
Thuis werken aan begrijpend lezen
Voorlezen is het belangrijkste advies dat leerkrachten en andere professionals je zullen geven. Daarnaast ook samen lezen en vooral veel laten lezen. Wissel ook af in teksten en stel veel vragen. Ook over gewone situaties kun je vragen stellen. Het prikkelt namelijk het begrip bij je kind en zal verbanden leggen. Die verbanden kunnen later weer worden aangewend bij lessen begrijpend lezen.
Thuis kun je natuurlijk ook altijd boeken regelen. Het liefst net iets boven het AVI-niveau waar je kind op zit, maar nooit meer dan een jaar verder (dat leidt tot frustratie). Lees ook deze boekjes samen en stel er vragen over of laat je kind er jou vragen over stellen. Dat vinden ze vaak erg leuk en zo zijn ze bezig met begrijpend lezen zonder het te merken.
Oefenboek voor begrijpend lezen in groep 3
Heb je een kind in groep 3 en wil je hem of haar helpen om beter te worden in begrijpend lezen? Of wil je voorkomen dat je kind uitvalt? Dan hebben we een tip voor je: het oefenboek “Begrijpend Lezen Oefenen voor groep 3” van Educazione.
Deze uitgeverij heeft al veel hulpboeken gemaakt voor ouders met kinderen op de basisschool en de begrijpend lezen oefenboeken helpen enorm. In het boek zitten 40 teksten en meer dan 250 opgaven. Alle onderdelen die van belang zijn in groep 3 komen aan bod. Je bereidt je kind niet alleen voor op die twee belangrijke Cito-toetsen, maar helpt hem of haar ook om alles over begrijpend lezen te leren wat in groep 3 nodig is.
Het oefenboek kun je samen doorlopen en als je kind eenmaal goed kan lezen, kan hij of zij het ook prima zelf.
